Woensdag vroeg iemand mij wat ik van de mediaplannen van het nieuwe kabinet vind. Geen idee, eerlijk gezegd. Natuurlijk weet ik van de voorgestelde bezuinigingen op de publieke omroep (joepie – ik ben een groot voorstander van een sterke publieke omroep, maar die kun je alleen maar inrichten als het huidige bestel volledig op de schop gaat), maar of het kabinet ook nog andere plannen had op het gebied van media?
Het regeerakkoord er maar eens op nageslagen. Lang bladeren. Uiteindelijk kom ik op pagina 33 een paar alinea’s tegen. Eerst onder het kopje cultuur. ‘De creatieve industrie draagt door innovatie bij aan economische ontwikkeling’, staat er onder andere. En ‘Culturele instellingen en kunstenaars worden meer ondernemend en gaan een groter deel van hun inkomsten zelf verwerven’. Hmmm. Misschien heb ik het mis hoor, maar volgens mij is een regeerakkoord bedoeld om de plannen van een nieuw kabinet voor de komende jaren vast te leggen. Dit zijn geen plannen, maar waarnemingen. Onbewezen waarnemingen, zelfs. Het is maar de vraag of ze kloppen.
Even verderop dan het kopje Media. Daar zou ik verwachten iets tegen te komen over de noodlijdende positie van de kranten, en wat de mening van het kabinet is over de rol van de media in een democratische samenleving. Geen woord. In dit akkoord zijn de media verengd tot de publieke omroep. Daar wordt dan wel relatief over uitgeweid, maar zonder een greintje visie. De plannen worden ingegeven door bezuinigingsdrift, maar als je toch alles om gaat gooien, zou dit dan niet ook een mooie gelegenheid zijn om het hele bestel eens fundamenteel tegen het licht te houden? Met een politieke blik in plaats van het boekhoudersperspectief?
Dat lijkt me de eerste gemiste kans.
Er is ook nog een kopje Internet. Ha, zou de argeloze lezer kunnen denken, het nieuwe kabinet heeft de kerstboodschap van de majesteit opgepakt en komt met een visie over internet als communicatiekanaal, internet en sociale media, internet en privacy, internet en copyrights – al die problemen rondom het internet die de komende jaren steeds urgenter dreigen te worden en waarvoor internetgebruikers, consumenten en bedrijven, graag een duidelijk standpunt willen. En wat lezen we daar: ‘Het kabinet bevordert een vrij en open internet’.
Weer een misser. Want wat betekent dat in godsnaam?
Wat zich wreekt in het regeerakkoord, is dat het elke visie op media en cultuur ontbeert. Behalve in de alinea’s over de publieke omroep is het een verzameling platitudes waarvoor CDA en VVD zich zouden moeten schamen. Waar de coalitie wel iets concreter wordt, is het denken aan besparingen de enige leidraad.
Bij nader inzien is het misschien maar goed ook dat de mediaparagrafen in dit regeerakkoord zoveel armoede uitstralen. Dat laat ons nog enige hoop dat er een wezenlijk debat gevoerd kan worden, in de Tweede Kamer maar zeker ook daarbuiten, over cultuur, media en het internet.
Dit is de eerste van twee posts over de plannen van het nieuwe kabinet met media, internet en cultuur.