Weblogs zijn niet meer weg te denken van het internet – ze zijn er net zo’n integraal onderdeel van geworden als het world wide web of email. Veruit de meeste blogs laten zich lezen als een dagboek: meer of minder persoonlijke journaals van de gebeurtenissen in je leven.
Een minderheid is op de buitenwereld gericht; en een nog veel kleinere minderheid oefent daadwerkelijk invloed uit met zijn weblog. Daarvoor moet je al gauw de oceaan over, naar de Verenigde Staten, waar politici en gevestigde media de ‘blogosfeer’, noodgedwongen, steeds serieuzer nemen.
Een recent voorbeeld: nog voordat de Italiaanse staatsomroep RAI het nieuws naar buiten bracht dat Amerikaanse troepen bij de belegering van Fallujah in Irak mogelijk fosforgranaten hadden gebruikt en daarmee chemische wapens hadden ingezet, waren Amerikaanse bloggers hiervan al op de hoogte. Eerder dan de RAI zelf verspreidden zij het nieuws dat de omroep over het onderwerp een programma had gemaakt.
En interessant is ook dat de eerste melding, daags voor de uitzending, kwam van een weblog dat zichzelf betitelt als voorstander van een harde aanpak in Irak en als supporter van president Bush. De schrijver, ene ‘Rob’ op sayanythingblog.com, presenteert het bericht als propaganda van Bush’ halfzachte tegenstanders, die alles uit de kast halen om de president en het Amerikaanse leger zwart te maken.
Op het Volkskrantblog worden geen grote onthullingen gedaan, maar wordt wel degelijk politiek besproken. We hebben een aantal categorieën ingericht (politiek, zorg, onderwijs, overheid, wetenschap, werk) die zich goed lenen voor commentaren en columns. Er wordt ook grif gebruik van gemaakt. Jasper Boon, een student die een jaar doorbrengt in Utah, een conservatieve staat in het noorden van de Verenigde Staten, is bezig met een serie van nu al meer dan veertig verhalen over zijn belevenissen. Zijn werk is een mengeling van persoonlijke indrukken en politieke exposés.
Zo schrijft hij over de Amerikaanse voorliefde voor vlaggen en ceremonieel vertoon. Boon nam een paar weken geleden een kijkje bij het leger, onderdeel van zijn voornemen om het land tijdens zijn jaar in de VS zo goed mogelijk te leren kennen. Hij staat stil bij een spreuk die hij op een muur las: “Never forget why you serve: to defend freedom” (Vergeet niet waarom je dient: om de vrijheid te verdedigen). Boon schrijft: ‘Amerika is het sterkste land ter wereld. In de geschiedenis hebben we meer grootmachten gezien. Nazi-Duitsland, Sovjet-Unie, het Britse Empire, het Ottomaanse Rijk, het Romeinse Rijk. Voor welke idealen vochten deze landen? Om het welzijn van een kleine elite, of om het welzijn van een bepaald volk of ras, of om het welzijn van een land. Maar niet om het ideaal vrijheid, in de hele wereld.
‘Veel mensen denken dat Amerika alleen uit eigenbelang handelt. Ik niet. Eigenbelang speelt een rol, en dat is ook niet vreemd of afkeurenswaardig. Maar in de eerste plaats staat Amerika voor het ideaal vrijheid, en staat het Amerikaanse leger voor het ideaal vrijheid.’
Ene ‘makker’ reageert fel: ‘Tja, die Jasper is blijkbaar al flink gedrilld en gebrainwashed met die valse beloftes en pretenties die er ze bij het Amerikaanse leger er in stampen. Kijk maar eens om je heen wat voor ellende dat klote Amerika de wereld heeft gebracht. De VS is een egoïstisch, agressief, hypcriet en zelfgenoegzaam land dat de wereld zijn eigen corrupte waarden wil bijbrengen.’
Heldere taal, waarvan Boon zich niet onder de indruk toont: ‘Ik ben dankbaar voor de Amerikaanse inspanningen ruim zestig jaar geleden, waardoor jij in alle vrijheid kunt zeggen wat je zegt.’
Boon is een typisch voorbeeld van iemand die heftige reacties oproept op het Volkskrantblog. Sommige mensen dwepen met hem: ‘Doorgaan Jasper, ik vind het mooi dat je de tijd en de moeite neemt je bevindingen op te tekenen’, schrijft JB. En anderen hekelen zijn ‘belerende toon’ en vinden dat hij veel te veel dweept met Amerika.
Boon is, hoe dan ook, een man van de lange adem. Met een ijzeren regelmaat publiceert hij nieuwe berichten uit Utah. Maar talrijker zijn de mensen die kort willen reageren op een actueel onderwerp. Deze week vormde het overlijden van een baby, een kind van ouders die door de autoriteiten eerst werden betiteld als ‘zwakbegaafd’ en vervolgens als ‘sociaal zwak’ en ‘heel simpel’, zo’n onderwerp. Nadat ‘Zwollywood’ als eerste het bericht signaleerde, ging Kees van Loon in op het plan van de PvdA om sommige mensen het krijgen van kinderen onmogelijk te maken. Hij waarschuwt voor toestanden als ‘in het communistisch land China’.
Beiden publiceerden in de rubriek ‘zorg’. Het is interessant – maar het is niet wat we eigenlijk wilden toen we het categorieënsysteem bedachten. Het idee was dat in die rubrieken juist de mensen uit de praktijk aan het woord zouden komen: in de zorgcategorie de verplegers, de artsen, de verpleeghuiswerkers; in de onderwijscategorie de onderwijzers, leraren en conciërges, met verhalen uit de praktijk van ziekenhuiskamer en klaslokaal. Dat gebeurt helaas nog te weinig.