De blogger is koning

Schrijvers op de Volkskrant-weblogs leveren soms smakeloze stukjes. Toch wil de redactie, principieel, niet ingrijpen. Bovendien blijkt dat bloggers elkaar corrigeren.

De opening van onze kolommen online stelt de redactie voor een aantal journalistiek-ethische dilemma’s die we tot voor kort helemaal zelfstandig konden oplossen. We toetsen de bijdragen van de deelnemers aan het Volkskrant-weblog slechts marginaal. Dat betekent dat er zaken worden gepubliceerd die de krant nooit zelf voor zijn rekening zou willen nemen. Het wezenlijke van burgerjournalistiek is nou juist dat de krant niet meer bepaalt waar de grenzen van het journalistiek betamelijke liggen, maar dit overlaat aan de schrijvers.

Het Dagblad van het Noorden en de Leeuwarder Courant hebben dat ook begrepen en voeren dat principe zelfs veel verder door. Vanaf zaterdag ‘brengen we het regionale nieuws kort, en snel, en we geven de lezers enige controle over onze website: hij stelt zijn eigen voorpagina samen. Bovendien kan iedereen vanaf zaterdag op al het nieuws reageren. Pas achteraf kijken we mee’, stelt adjunct-hoofdredacteur Henk Blanken.

Zo ver wil de Volkskrant niet gaan. Wij blijven geloven in de noodzaak van professionele journalistieke selectie en filtering. We willen onze lezers en sitebezoekers weliswaar veel ruimte geven, maar dat betekent niet dat de krant helemaal geen verantwoordelijkheid meer neemt.

Deze week schreef ene ‘StarSignLeo’ een stuk waarin Richard H., de man die ervan wordt verdacht zijn vrouw en twee dochters te hebben vermoord, met zijn volledige naam werd genoemd. Ook plaatste hij een link naar een foto van de verdachte.

Dat is volledig in tegenspraak met de journalistieke traditie van de Volkskrant. De hoofdredactie besloot StarSignLeo te vragen de naam te vervangen door de initialen en de link naar de foto weg te halen. We hebben gegronde redenen verdachten enigszins in bescherming te nemen en met initialen aan te duiden. Het geval van Cees B., de veroordeelde maar uiteindelijk onschuldig gebleken verdachte van de moord op Nienke Kleiss, heeft ons nog gesterkt in ons beleid.
StarSignLeo voldeed aan ons eerste verzoek: hij verving de naam door de initiaal. Maar de link naar de foto wilde hij handhaven. Na enige interne discussie hebben we daarin toegestemd. Het wezen van internet is namelijk dat je vrijelijk kunt linken naar informatie. Als we daarop censuur zouden plegen, zou het einde zoek zijn.

Betekent dit dat we blij zijn met die link?

Nee, natuurlijk niet. We vinden het niet fatsoenlijk. Maar er passeert wel meer op weblogs dat we niet fatoenlijk vinden. We willen geen zedenmeester zijn. De Volkskrant is de baas van de papieren krant en van de website. Daar bepalen wij wat we publiceren; onze journalistieke taak van filteren en selecteren is het fundament onder de kwaliteit die we proberen te bereiken.

Maar op de weblogs werkt het anders. Mede om die reden hebben we ze enigszins losgezet van de nieuwssite en zullen we niet snel het model van de noordelijke dagbladen overnemen. Ook in de vorm willen we duidelijk maken dat we discussie willen faciliteren, een podium willen bieden, participatie mogelijk willen maken, zonder meteen de volle journalistieke verantwoordelijkheid te nemen voor wat er wordt gepubliceerd.

Natuurlijk zien we af en toe zaken passeren die onze tenen doen krommen. Dezelfde StarSignLeo zoekt de grenzen op in zijn stukjes over prins Bernhard en een namaak-Viagra die op de markt is gekomen.

Smakeloos? Volgens ons wel. Onfatsoenlijk? Ja. Maar is dat reden zijn bijdragen te kuisen? Nee. Laat zijn lezers daar maar een oordeel over vellen.

En dat gebeurt. Ze geven hem ervan langs en voorzien hem van dikke onvoldoendes. StarSignLeo is een gefrustreerde sukkel, daar komt het volgens zijn bezoekers op neer. Slechts een enkeling ziet ironie en humor; de meesten vermoeden een anale fixatie.

Fatsoen, zegt StarSignLeo, is een conventie van de meerderheid. Tja, daar heeft hij gelijk in. Maar conventies zijn er ook om het leven eenvoudiger en aangenamer te maken. Beleefdheid is een deugd, geen ouderwets anachronisme. Stijl en kwaliteit zijn geen elitaire deugden, maar maken de samenleving leefbaarder. Het gezonde volksgevoel dient gehoord te worden, moet zelfs bijdragen aan besluitvorming, maar mag nooit je besluiten leiden.

In die zin is het interessant waar te nemen wat er op de Volkskrant-weblogs gebeurt. Ze zijn nu al een afspiegeling van de samenleving en van internet. Er staan juweeltjes op, mooie bijdragen die raken aan het poëtische, scherpe analyses; maar er is ook geneuzel, onzin en domheid. Uiteindelijk is het hoopgevend dat de laatste soort over het algemeen snel en diep wegzakt in de krochten van ons weblog-systeem en dat de pareltjes bovenaan staan.

Het was leuk in het weekend de ervaring te lezen van een man die ging bankieren bij SNS in Enschede, en daar oog in oog kwam te staan met een arrestatieteam. ‘Die kwamen niet voor mij, maar voor een ontevreden klant die zijn rekening geblokkeerd zag en toch geld wilde hebben.’

Hoogst gewaardeerde bijdrage van de week komt van André Martens. Hij prevelt een gebedje bij de herdenking van de dood van André Hazes. ‘Ik zal in de toekomst ooit wel eens naar een lied van André luisteren, maar bespaar me zijn vrienden, oh Heer, en zeker hun liederen, en verschoon mij van de aanblik van Rachel. Geef in Uw hemel André een luxe barkruk en een glas bier dat nooit leegraakt. Laat hem ook tijdig bukken wanneer ze weer pijlen met zijn eigen as naar zijn hoofd schieten. Ik dank U Heer.’

Waarvan akte.